ارزیابی سیستم آبیاری جویچهای در دشتهای شهرکرد، بروجن و خانمیرزا و ارائه راهکارهای عملی جهت بهبود آن

در مناطق خشک و نیمه خشک تأمین آب برای مصارف کشاورزی مستلزم سرمایهگزاری سنگین است. کاهش تلفات و افزایش راندمان آبیاری یکی از گامهای اساسی در توسعه کشاورزی و افزایش بهرهوری از منابع آب و خاک بهحساب میآید. با توجه به کاربرد روش آبیاری جویچهای در استان چهارمحال وبختیاری، تحقیق حاضر درسال زراعی1389در سه دشت مهم بروجن، خانمیرزا و شهرکرد با هدف ارزیابی این سیستمها انجام گرفته است. گیاه سیبزمینی در دشت بروجن و ذرت در دشتهای خانمیرزا و شهرکرد برای ارزیابی انتخاب گردید. برای هر کدام از مزارع سه آزمایش در اوایل، وسط و انتهای دوره رشد گیاه ارزیابی انجام گرفت. در عملیات ارزیابی پارامترهای مربوط به خاک، هندسه جویچه، هیدرولیک جریان و پارامترهای گیاهی برای هر یک از مزارع اندازهگیری گردید. مقادیر متوسط راندمانهای کاربرد، انتقال، کفایت و راندمان کل آبیاری در دشتبروجن بهترتیب، 27/49، 65/83، 22/98 و53/41 درصد، در دشت خانمیرزا، 41/55، 11/77، 2/60 و 58/41 درصد و در دشت شهرکرد، 41/61، 43/88، 24/84 و 67/54 درصد بهدست آمد. نتایج حاصل از این تحقیق نشانمیدهند که راندمانهای کاربرد و کفایت در استان چهارمحال و بختیاری نسبت به دشتهای دیگر در کشور بهتر میباشد. همچنین پایین بودن راندمان انتقال باعث کاهش راندمان کل آبیاری شدهاست، بنابراین قبل از هر چیز اقدام لازم برای بهبود راندمان انتقال برای این مزارع توصیه میگردد. استفاده از کانالهای پوششدار و ابنیهاستاندارد برای مدیریت انتقال بهتر، و کاربرد لولههای دریچهدار برای بهبود وضعیت توزیع جریان در سطح مزرعه میتواند مفید باشد.